2023-02-16
Co ma wspólnego ocena ofert przetargowych z egzaminem maturalnym?

Nie będę trzymać dłużej w niepewności i odpowiem na to pytanie od razu: i w jednym i w drugim przypadku trzeba „wbić się w klucz”. Jest jednak jedna bardzo istotna różnica pomiędzy sytuacją maturzystów a potencjalnych oferentów, na którą zwrócił ostatnio uwagę Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 17 listopada 2022 r. wydanego w sprawie C-54/21. O ile bowiem tym pierwszym sen z powiek nadal będzie spędzać niewiadoma co do zasad oceniania ich rozwiązań, tak ci drudzy powinni (przynajmniej w teorii) spać spokojnie.

Od dawna wiadomo, że pewnej dozy subiektywizmu nie da się uniknąć w przypadku stosowania niektórych jakościowych kryteriów oceny ofert. Nie oznacza to oczywiście, że z tego typu kryteriów należy zrezygnować kosztem zapewnienia 100% obiektywizmu. Zastosowanie bowiem jakiegokolwiek kryterium (nie tylko jakościowego) zawsze będzie prowadziło do uprzywilejowania jakiegoś wykonawcy i nie ma w tym nic złego (oczywiście o ile kryterium to jest sformułowane zgodnie z wymogami zawartymi w przepisach PZP). I tak przykładowo, jeżeli jedynym kryterium jest cena – faworyzujemy wykonawcę najtańszego. Jeżeli kryterium stanowi termin realizacji – wykonawcę najszybszego. Jeżeli zaś kryterium jest jakość – wykonawcę w najlepszy sposób spełniającego potrzeby zamawiającego. Wspomniane dwa pierwsze kryteria oceny ofert są zero-jedynkowe i raczej nie budzą wątpliwości. Przed trudniejszym zadaniem stają zamawiający, którzy decydują się na ocenę jakości oferowanego produktu czy usługi.

Najprostszym sposobem jest w takiej sytuacji przygotowanie parametrów, których spełnienie lub nie (albo spełnienie w pewnym, dokładnie określonym zakresie) będzie decydować o przyznaniu konkretnej liczby punktów decydujących o jakości np. rozdzielczość ekranu zamawianych komputerów – im lepsza rozdzielczość tym więcej punktów.

Wyzwanie stanowi jakościowe kryterium oceny ofert, które sprowadza się do analizy „próbki” oferowanego produktu czy usługi składanej wraz z ofertą w postępowaniu. Zamawiający muszą bowiem w takim przypadku zapewnić wykonawcom informacje, w ramach jakich „podkryteriów” będą dokonywali takiej oceny.

Wykonawcy przecież muszą wiedzieć, czy przykładowo dostarczane przez nich danie ma być po prostu smaczne (jak typowy obiad u babci), czy też do tego pięknie podane (jak danie weselne), czy może ma także zawierać odpowiednią ilość kalorii, czy składników odżywczych (jak specjalne diety).

W tym właśnie kontekście wypowiedział się Trybunał. W rozpatrywanej sprawie nie chodziło jednak o jedzenie (które jak wiadomo jest produktem ocenianym bardzo subiektywnie i ciężko wymagać od zamawiających dalszego doprecyzowania podkryterium jakim jest np. jego smak czy estetyka), tylko o koncepcje opracowania projektów i opis sposobu realizacji zamówienia. Wyrok w sprawie C-54/21 jest głównie znany z uwagi na nowatorskie (przynajmniej na gruncie polskim) podejście do poufności informacji w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego (wypowiadaliśmy się w tym temacie tutaj).

Trybunał jednak ustosunkował się w nim także do pytania Krajowej Izby Odwoławczej, dotyczącego  możliwości stosowania kryterium jakościowego w ramach którego wykonawcy przedstawiają takie dokumenty jak koncepcje opracowania projektów, które mają zostać zrealizowane w ramach danego zamówienia publicznego, oraz opis sposobu realizacji tego zamówienia. Ostatecznie przesądzono, że można stosować takie kryteria do oceny ofert, o ile zamawiający dołączy do nich „specyfikacje, które umożliwiają instytucji zamawiającej dokonanie konkretnej i obiektywnej oceny złożonych ofert”. Powyższe stanowisko Trybunału, jest bardzo enigmatyczne, ale jak wiadomo to nie jego rolą jest rozstrzyganie konkretnej sprawy, a dawanie wytycznych organom krajowym. Poszukując jednak odpowiedzi w orzecznictwie KIO i sądów powszechnych można stwierdzić, że chodzi o to, aby zamawiający nie uzależniali liczby przyznanych punktów w danym kryterium jakościowym od tego czy „wykonawcy zapewnią wykonanie czynności ocenianych przez zamawiającego jako korzystnych” bez wskazania co to są te czynności korzystne. Podobnie, zbyt niedookreślone jest ocenienie przedstawionych koncepcji w zależności od tego, czy „wykonawca poprawnie/dobrze/bardzo dobrze rozumie specyfikę zamawiającego” bez dookreślenia co to znaczy.

Konstruując takie kryterium oceny ofert zamawiający musi wskazać, jakie elementy są przez niego pożądane. Jeżeli zatem przykładowo, zamawiający chce otrzymać i ocenić w ramach kryterium propozycję realizacji zamówienia, powinien wskazać aspekty które wykonawcy powinni tam uwzględnić. Kolejno powinien wskazać w ramach skali punktowej jakiego rodzaju koncepcji oczekuje (maksymalna liczba punktów), a jaka nie spełnia jego wymagań (brak przyznania punktów). Nie może jednak wskazywać w tym kontekście na propozycję realizacji zamówienia, która nie spełnia/trochę spełnia/spełnia/bardzo spełnia jego oczekiwania, tylko musi opisać czym są te oczekiwania. I tak przykładowo można wskazać takie oczekiwania jak zgodność z dokumentacją, innowacyjne rozwiązania, propozycje stanowiące wartość dodaną (a nie tylko odzwierciedlenie wymagań zamawiającego), rzetelna analiza aspektów wskazanych przez zamawiającego, propozycje bazujące na konkretnym doświadczeniu wykonawcy w realizacji podobnych zamówień. Tak przedstawione kryterium jakościowe, o ile nadal subiektywne, już pokazuje na co zamawiający będzie zwracał uwagę w ocenie. Zdarzyć się może bowiem taka sytuacja, że wykonawca solidnie opracuje jakąś koncepcję w oparciu o wypisane wymagania zamawiającego nie uzyskując maksymalnej liczby punktów, bowiem zamawiający oczekiwał (jak się okaże później) wyjścia poza te wymagania i pokazania „czegoś więcej”.

Podsumowując zatem, jeżeli zamawiający chcą stosować jakościowe kryteria oceny ofert, wykonawcy powinny jeszcze na etapie przed złożeniem oferty wiedzieć co konkretnie mają przygotować, aby dostać maksymalną ilość punktów. Tym zatem wykonawcy powinni się różnić od maturzystów, bowiem ci ostatni otrzymują „klucz” oceny dopiero po napisanym egzaminie.

.


Dodaj komentarz
Nick/Pseudonim
WWW
Treść
Subskrybuj

Powiadamiaj mnie o nowych komentarzach do tego artykułu
E-mail (ukryty)


Bądź na bieżąco

Możesz zaprenumerować ten blog. Wpisz adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę. 


O serwisie

Omawiamy wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE i ich wpływ na wykładnię prawa zamówień publicznych w Polsce. Śledzimy i komentujemy proces legislacyjny w Unii Europejskiej. Odnosimy się do aktualnych zagadnień polskiego orzecznictwa.

My w prasie

Zamieszczamy tu linki do artykułów prasowych poświęconych prawu zamówień publicznych - tych wyłącznie naszego autorstwa, jak i takich, w których komentujemy rzeczywistość prawną wraz z innymi ekspertami. Zobacz »

O autorach
Ostatnie komentarze
Archiwum
Tagi
dyrektywy (50)implementacja (44)nowelizacja (41)Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (33)zamówienia publiczne (33)
orzecznictwo TS (32)dyrektywa obronna (30)dyrektywa klasyczna (27)2004/18/EC (20)wykluczenie wykonawców (19)polityka unijna (18)harmonizacja (18)varia (18)KIO (18)dialog techniczny (16)pytanie prejudycjalne (14)wykluczenie (12)artykuły prasowe (11)wykonawca zagraniczny (10)Akademia EuroZamówień (10)UZP (10)istotna zmiana umowy (10)zmiana umowy (10)konferencje (9)zamówienia publiczne w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa (9)JEDZ (8)podwykonawca (8)konsorcjum (8)informacja (7)offset (7)zmowy przetargowe (7)zasada proporcjonalności (7)Prezes UZP (6)SIWZ (6)partnerstwo innowacyjne (6)prawo antymonopolowe (6)wykonawcy (5)elektronizacja zamówień publicznych (4)Znalezione Polubione (4)prawo autorskie (4)dialog konkurencyjny (4)innowacje (4)dyrektywy zamówieniowe 2014 (4)nieuczciwa konkurencja (4)Komisja Europejska (4)podwykonawstwo (4)polonizacja (4)odwołanie (4)odpowiedzialność karna (4)dyrektywy zamówieniowe (4)Chambers and Partners (4)Procurement Explorer (4)usługi prawne (3)korupcja (3)zamówienia innowacyjne (3)utwór (3)korzystanie z potencjału osób trzecich (3)dokumenty (3)kary umowne (3)zmiana wykonawcy (3)czarna lista (3)pzp (3)podział zamówienia na części (3)kryteria oceny ofert (3)tajemnica przedsiębiorstwa (3)umowy ramowe (3)wyrok KIO (2)umowy deweloperskie (2)Open-book (2)unijny rynek zamówień publicznych (2)wpis od skargi (2)aplikacja mobilna (2)potencjał ekonomiczny (2)przetarg ograniczony (2)Platforma e-Zamówienia (2)UOKiK (2)zamawiający (2)odszkodowanie (2)prawo restrukturyzacyjne (2)roboty budowlane (2)EPMS (2)odrzucenie oferty (2)zamówienia informatyczne (2)wybór najkorzystniejszej oferty (2)Sąd Najwyższy (2)dane osobowe (2)przetarg na usługi prawne (1)RPO (1)e-discovery (1)kryteria selekcji (1)test statystycznej jednorazowości (1)baza danych (1)gość bloga (1)innowacyjne zamówienia publiczne (1)blog (1)MyNetwork (1)roszczenie (1)skarga (1)ICT (1)cloud computing (1)umowy wzajemne (1)przejęcie długu (1)Unia Europejska (1)ryzyka kontraktowe (1)pliki elektroniczne (1)ochrona danych osobowych (1)konflikt interesów (1)korekty finansowe (1)uciążliwe warunki umowy (1)metatagi (1)2014/24/UE (1)opis przedmiotu zamówienia (1)skan oferty (1)Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (1)sytuacja ekonomiczna (1)zasada anonimowości (1)regulamin dialogu (1)Zamówienia in-house (1)transformacja cyfrowa (1)naruszenie dóbr osobistych (1)POIŚ (1)anonimowość (1)zamówienie na usługi prawne (1)potencjał osób trzecich (1)konkurs (1)screening (1)start-up (1)doświadczenie (1)eafip (1)rozmowa (1)kontrahent (1)podatki w zamówieniach publicznych (1)rynek brytyjski (1)połączenia (1)zgoda na przetwarzanie danych osobowych (1)dobre praktyki (1)praca konkursowa (1)tryby udzielania zamówień publicznych (1)wydatki niekwalifikowalne (1)metadane (1)umowa z wykonawcą (1)klauzule niedozwolone (1)SPV (1)dotacje unijne (1)zamówienia podprogowe (1)negocjacje z ogłoszeniem (1)anonimowość w konkursie (1)Jednolity Europejski Dokument Zamówienia (1)
więcej...
Poznaj inne nasze serwisy

Blog W ramach regulacji
Blog IPwSieci.pl
Blog kodeksWpracy.pl
Blog PrzepisNaEnergetyke.pl

Ta strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych oraz dla prawidłowego funkcjonowania strony. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo poprzez ustawienia przeglądarki lub wyrażenie zgody poniżej. Możliwe jest także wyłączenie cookies poprzez ustawienia przeglądarki, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Dowiedz się więcej w naszej polityce prywatności.



Akceptuję