2015-05-19
Dialog techniczny a prawa autorskie

Dialog techniczny jest elementem przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, swoistą „przedprocedurą”, w toku której otrzymuje różne materiały od wykonawców, do wykorzystania w toku przygotowania docelowego postępowania. Czy to oznacza, że zamawiający powinien nabyć prawa autorskie do tych materiałów?

Zgodnie z art. 31a ustawy Pzp zamawiający, przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia, może przeprowadzić dialog techniczny, zwracając się o doradztwo lub udzielenie informacji w zakresie niezbędnym do przygotowania opisu przedmiotu zamówienia, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub określenia warunków umowy.

Dialog najczęściej przybiera formę pisemną – wykonawcy przedstawiają zamawiającemu w formie pisemnej proponowane przez siebie rozwiązania, mogą także – w zależności od tego co jest przedmiotem dialogu – przedstawiać uwagi do propozycji zapisów specyfikacji lub postanowień umowy, jaka ma być zawarta w planowanym postępowaniu. Nie oznacza to jednak, że zamawiający powinien nabyć prawa autorskie do tych materiałów. Wszakże zamawiający prowadzi dialog techniczny nie w celu wykorzystania materiałów uzyskanych od wykonawców z zachowaniem ich treści i formy, lecz w celu wykorzystania informacji w nich zawartych do właściwego przygotowania postępowania (opisania przedmiotu zamówienia, przygotowania SIWZ lub określenia warunków umowy).

Wynika to wprost z przywołanego wyżej przepisu art. 31a ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp), a także z art. 96 ust. 2a ustawy Pzp, który stanowi, że jeżeli przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia przeprowadzono dialog techniczny, to w protokole postepowania należy umieścić informację  m.in. „o wpływie dialogu technicznego na opis przedmiotu zamówienia, specyfikację istotnych warunków zamówienia lub warunki umowy”.

Dodać należy, że skopiowanie w całości lub części treści materiałów pochodzących od jednego z wykonawców (na dodatek chronionych jako utwory) uczestniczących w dialogu może budzić uzasadnione wątpliwości, co do zgodności tak skonstruowanego opisu przedmiotu zamówienia z przepisem art. 29 ust. 2 ustawy Pzp zakazującym opisywanie przedmiotu zamówienia w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję.

Wzorcowe dokumenty
Jednak – mimo powyższych krytycznych uwag – zaobserwować można stopniowe rozprzestrzenianie się praktyki zamawiających umieszczania w regulaminach dialogu technicznego lub we wzorach wniosków o udział w takim dialogu postanowień, które przewidują udzielenie przez wykonawcę:

bezwarunkowej zgody na wykorzystanie tego utworu (tj. przekazanego przez wykonawcę) w całości bądź w części na potrzeby przygotowania dokumentacji przetargowej, w tym opisu przedmiotu zamówienia, specyfikacji istotnych warunków zamówienia i warunków umowy oraz zezwolenia na wykonywanie praw zależnych do utworu, rozporządzanie i korzystanie z opracowań utworu”.

Na marginesie zauważyć można, że zapis ten występuje praktycznie w identycznej treści w wielu regulaminach, które przejrzałem. Co więcej, podobny zapis (bez zdania o zezwoleniu na wykonywania praw zależnych) pojawia się także we wzorcowych dokumentach dotyczących dialogu technicznego rozpowszechnianych przez Urząd Zamówień Publicznych.  

Z jednej strony zapis ten można ocenić jako przykład postawy ostrożnościowej zamawiającego, mającej na celu zarządzanie potencjalnymi ryzykami roszczeń wykonawców opartych na ochronie prawnoautorskiej. Jednak w tym konkretnym przypadku z góry można założyć, że zamawiający nie będzie korzystał z utworów, nawet, jeśli takie zostaną przekazane przez wykonawców, gdyż kopiując treści takich utworów do treści specyfikacji zamawiający naraziłby się na zarzut naruszenia zasady uczciwej konkurencji. Ponadto same informacje nie podlegają ochronie prawnoautorskiej - utworem może być ewentualnie forma wyrażenia tych informacji i to o tyle, ile ma ona charakter indywidualnej twórczości. Nadto mało prawdopodobna  jest możliwość, aby te elementy materiałów przekazanych przez wykonawców, ewentualnie skopiowanych do opisu przedmiotu zamówienia, spełniały przesłanki wymagane dla uznania ich za utwory objęte ochroną prawnoautorską, gdyż będą to zazwyczaj informacje o charakterze ściśle technicznym (np. wykazy parametrów).

Omawiany zapis nie reguluje także w pełni kwestii związanych z udzielaniem upoważnienia do korzystania z utworów. Jeśli zamawiający decyduje się umieścić zapis dotyczący uzyskania jakichkolwiek uprawnień do korzystania z utworów przekazanych przez wykonawcę, np. antycypując potencjalne roszczenia wykonawców, to powinien to uczynić w sposób, który rzeczywiście zapewnia mu ochronę przed takimi roszczeniami.

Szczątkowa i niepełna regulacja
O ile bowiem samo podleganie ochronie prawnoautorskiej nie wymaga spełnienia przez twórcę utworu jakichkolwiek formalnych przesłanek (wystarczy, że utwór zostanie ustalony), to już zapewnienie sobie praw do takiego utworu (zarówno w formie nabycia jak i uzyskania licencji) wymaga dołożenia szczególnej staranności przez zamawiającego przy konstruowaniu zapisów umownych. Przepisy prawa autorskiego są bowiem skonstruowane w celu ochrony interesów twórcy (uprawnionego do utworu), w związku z czym  „domyślne” regulacje, które znajdują zastosowanie w przypadku, gdy strony w zawartej umowie lub regulaminie nie uregulują odmiennie danej kwestii, zazwyczaj nie są korzystne dla nabywcy lub licencjobiorcy. Mowa tu o tych przepisach, w których użyto zwrotów „chyba że w umowie postanowiono inaczej”,  lub „jeżeli umowa nie stanowi inaczej”.

Omawiany wyżej zapis o „bezwarunkowej zgodzie” to nic innego jak licencja prawnoautorska, tyle, że pozbawiona ustaleń dotyczących podstawowych kwestii. Zapis milczy o wynagrodzeniu – w konsekwencji należy uznać, że tak udzielona licencja jest odpłatna (art.  45 prawa autorskiego). Zapis pomija także kwestię czasu trwania „zgody”, czego konsekwencją jest jej obowiązywanie przez 5 lat (art. 66 prawa autorskiego). Omawiane postanowienie nie zawiera także opisu pól eksploatacji utworów, na korzystanie z których jest udzielana zgoda, co budzi wątpliwości, co do skuteczności takiej zgody. Nie jest wystarczające wskazanie, że utwory będą wykorzystywane „na potrzeby przygotowania postepowania”, gdyż pole eksploatacji utworu w ramach licencji powinno, zgodnie z przeważającym poglądem piśmiennictwa, wykazywać się ekonomiczną odrębnością tj. powinien być to sposób korzystania z utworu posiadający samodzielne znaczenie rynkowe (postrzegany na rynku jako rodzaj samodzielnego „produktu" lub „usługi"). Takim polem może być np. kopiowanie utworu określoną techniką.

Tak więc ewentualna regulacja kwestii zezwoleń prawnoautorskich do materiałów przekazywanych przez wykonawców w ramach dialogu (pomijając jej nieprzydatność z punktu widzenia celu dialogu technicznego) powinna być zdecydowanie bardziej rozbudowana.

Na marginesie można także wyrazić zdziwienie, że tak ważne (potencjalnie) dla wykonawców postanowienie znajduje się w ramach wspomnianych wzorcowych dokumentów nie w regulaminie dialogu, a jedynie we wzorze wniosku o udział w dialogu. Można przypuszczać, że zapis o „bezwarunkowej zgodzie” może zniechęcać wielu wykonawców, stąd został on wprowadzony „bocznym wejściem” w ramach wzoru samego wniosku, a nie w podstawowej regulacji dialogu technicznego – jego regulaminie. Tym bardziej przemawia to za niestosowaniem takiej praktyki.

Powyższy wpis jest częścią większego artykułu „Ochrona praw autorskich w zamówieniach publicznych”, który został opublikowany w jedenastym numerze czasopisma Zamawiający.

 

Autorem tego wpisu jest Tomasz Zalewski


.


Dodaj komentarz
Nick/Pseudonim
WWW
Treść
Subskrybuj

Powiadamiaj mnie o nowych komentarzach do tego artykułu
E-mail (ukryty)


Bądź na bieżąco

Możesz zaprenumerować ten blog. Wpisz adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę. 


O serwisie

Omawiamy wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE i ich wpływ na wykładnię prawa zamówień publicznych w Polsce. Śledzimy i komentujemy proces legislacyjny w Unii Europejskiej. Odnosimy się do aktualnych zagadnień polskiego orzecznictwa.

My w prasie

Zamieszczamy tu linki do artykułów prasowych poświęconych prawu zamówień publicznych - tych wyłącznie naszego autorstwa, jak i takich, w których komentujemy rzeczywistość prawną wraz z innymi ekspertami. Zobacz »

O autorach
Ostatnie komentarze
Archiwum
Tagi
dyrektywy (50)implementacja (44)nowelizacja (41)Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (33)zamówienia publiczne (33)
orzecznictwo TS (32)dyrektywa obronna (30)dyrektywa klasyczna (27)2004/18/EC (20)wykluczenie wykonawców (19)polityka unijna (18)harmonizacja (18)varia (18)KIO (18)dialog techniczny (16)pytanie prejudycjalne (14)wykluczenie (12)artykuły prasowe (11)wykonawca zagraniczny (10)Akademia EuroZamówień (10)UZP (10)istotna zmiana umowy (10)zmiana umowy (10)konferencje (9)zamówienia publiczne w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa (9)JEDZ (8)podwykonawca (8)konsorcjum (8)informacja (7)offset (7)zmowy przetargowe (7)zasada proporcjonalności (7)Prezes UZP (6)SIWZ (6)partnerstwo innowacyjne (6)prawo antymonopolowe (6)wykonawcy (5)elektronizacja zamówień publicznych (4)Znalezione Polubione (4)prawo autorskie (4)dialog konkurencyjny (4)innowacje (4)dyrektywy zamówieniowe 2014 (4)nieuczciwa konkurencja (4)Komisja Europejska (4)podwykonawstwo (4)polonizacja (4)odwołanie (4)odpowiedzialność karna (4)dyrektywy zamówieniowe (4)Chambers and Partners (4)Procurement Explorer (4)usługi prawne (3)korupcja (3)zamówienia innowacyjne (3)utwór (3)korzystanie z potencjału osób trzecich (3)dokumenty (3)kary umowne (3)zmiana wykonawcy (3)czarna lista (3)pzp (3)podział zamówienia na części (3)kryteria oceny ofert (3)tajemnica przedsiębiorstwa (3)umowy ramowe (3)wyrok KIO (2)umowy deweloperskie (2)Open-book (2)unijny rynek zamówień publicznych (2)wpis od skargi (2)aplikacja mobilna (2)potencjał ekonomiczny (2)przetarg ograniczony (2)Platforma e-Zamówienia (2)UOKiK (2)zamawiający (2)odszkodowanie (2)prawo restrukturyzacyjne (2)roboty budowlane (2)EPMS (2)odrzucenie oferty (2)zamówienia informatyczne (2)wybór najkorzystniejszej oferty (2)Sąd Najwyższy (2)dane osobowe (2)przetarg na usługi prawne (1)RPO (1)e-discovery (1)kryteria selekcji (1)test statystycznej jednorazowości (1)baza danych (1)gość bloga (1)innowacyjne zamówienia publiczne (1)blog (1)MyNetwork (1)roszczenie (1)skarga (1)ICT (1)cloud computing (1)umowy wzajemne (1)przejęcie długu (1)Unia Europejska (1)ryzyka kontraktowe (1)pliki elektroniczne (1)ochrona danych osobowych (1)konflikt interesów (1)korekty finansowe (1)uciążliwe warunki umowy (1)metatagi (1)2014/24/UE (1)opis przedmiotu zamówienia (1)skan oferty (1)Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (1)sytuacja ekonomiczna (1)zasada anonimowości (1)regulamin dialogu (1)Zamówienia in-house (1)transformacja cyfrowa (1)naruszenie dóbr osobistych (1)POIŚ (1)anonimowość (1)zamówienie na usługi prawne (1)potencjał osób trzecich (1)konkurs (1)screening (1)start-up (1)doświadczenie (1)eafip (1)rozmowa (1)kontrahent (1)podatki w zamówieniach publicznych (1)rynek brytyjski (1)połączenia (1)zgoda na przetwarzanie danych osobowych (1)dobre praktyki (1)praca konkursowa (1)tryby udzielania zamówień publicznych (1)wydatki niekwalifikowalne (1)metadane (1)umowa z wykonawcą (1)klauzule niedozwolone (1)SPV (1)dotacje unijne (1)zamówienia podprogowe (1)negocjacje z ogłoszeniem (1)anonimowość w konkursie (1)Jednolity Europejski Dokument Zamówienia (1)
więcej...
Poznaj inne nasze serwisy

Blog W ramach regulacji
Blog IPwSieci.pl
Blog kodeksWpracy.pl
Blog PrzepisNaEnergetyke.pl

Ta strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych oraz dla prawidłowego funkcjonowania strony. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo poprzez ustawienia przeglądarki lub wyrażenie zgody poniżej. Możliwe jest także wyłączenie cookies poprzez ustawienia przeglądarki, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Dowiedz się więcej w naszej polityce prywatności.



Akceptuję