Hasło GPP pojawia się w wielu publikacjach i dokumentach instytucji unijnych. Najogólniej rzecz ujmując chodzi o włączanie kryteriów środowiskowych (ekologicznych) do procedur udzielania zamówień publicznych. Nadto, chodzi o wybieranie takich rozwiązań, które minimalizowałyby negatywny wpływ produktów i usług na środowisko. Tytułem przykładu: chodzi o uwzględnianie czynników środowiskowych przy definiowaniu przedmiotu zamówienia, tworzeniu dokumentów przetargowych (SIWZ), ustalania kryteriów oceny ofert itp. Instytucje unijne upatrują w GPP duże możliwości ochrony środowiska, w tym oszczędzania zasobów naturalnych. Niemniej jednak GPP są ciągle w głównej mierze deklaracją czy ideą polityczną, która „czeka na przekucie” w konkretnych procedurach zamówieniowych.

Pionierskim dokumentem w tym zakresie był Komunikat Komisji Europejskiej - Zamówienia publiczne na rzecz poprawy stanu środowiska, KOM (2008) 400. Komisja wydała też ciekawy przewodnik w tym zakresie. Istnieje także oficjalna strona Komisji poświęcona GPP.

Pierwsze jaskółki…

Komisja Europejska przekonuje, że zielone zamówienia publiczne są możliwe. Podaje tu namacalne przykłady stosowane przez zamawiających w państwach członkowskich. I tak zarówno niemieckie Ministerstwo Środowiska, jak i austriackie Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa, Środowiska i Gospodarki Wodnej, zakupują obecnie 100% „zielonej” energii elektrycznej. W Holding (Dania) wprowadzono zmiany w niemal 100% polityki przetargowej, tak aby uwzględnić aspekty środowiskowe. W rezultacie całkowity budżet zamówień uległ zmniejszeniu o 10%. Natomiast w Barcelonie (Hiszpania) w ramach świadczenia wszystkich usług sprzątania (o wartości 16,2 mln EUR) wykorzystuje się wyłącznie nietoksyczne produkty.

Co ciekawe, idea „zielonych zamówień” zyskuje coraz bardziej na popularności także poza granicami Unii Europejskiej. Ostatnie przykłady w tym zakresie dostarczają Stany Zjednoczone. Niespełna kilka dni temu federalna administracja prezydenta Obamy (Federal Acquisition Regulation Council) przyjęła projekt nowych zasad (rules) zakładających, że 95% zamówień dokonywanych przez państwowe agencje ma uwzględniać kryteria proekologiczne; przykładowo: oszczędność energii, oszczędność wody czy innych zasobów naturalnych, biodegradowalność lub powtórne wykorzystanie materiałów. Wynika z tego, że kryteria środowiskowe mają być uwzględniane w praktycznie każdym zamówieniu i podpisanej umowie z wykonawcą.

Działania w zakresie „zielonych zamówień” podejmowane są już od kilku lat, ale ostatnio doznają „widocznego przyśpieszenia” (i to nie tylko w Europie). Komentowaliśmy już przyjęcie i konsultacje dotyczące Zielonej Księgi w sprawie modernizacji polityki UE w dziedzinie zamówień publicznych - W kierunku zwiększenia skuteczności europejskiego rynku zamówień. W niej właśnie Komisja wyraźnie akcentuje konieczność uwzględniania aspektów środowiskowych. Jako że Księga ta ma być przyczynkiem do reformy unijnych dyrektyw zamówieniowych, raczej nie przesadzonym jest wniosek o mocniejszym wyeksponowaniu czynników/kryteriów środowiskowych w przyszłych przepisach dotyczących zamówień. Jest to więc sygnał dla wykonawców, że już niebawem aby uzyskać zamówienie publiczne trzeba będzie zaoferować nie tylko konkurencyjne warunki cenowe, ale także konkurencyjne właściwości przedmiotu zamówienia dotyczące jego wpływu na środowisko. Być może warto już teraz pomyśleć o odpowiednich działaniach, które mogą dać w przyszłości konkurencyjną przewagę w tym zakresie.